رویکرد مشارکتی برای مدیریت زباله جامد

مدیریت زباله جامد در برخی از جوامع روستایی، به عنوان چالش بزرگی شناخته می‌شود. می‌توان گفت دلیل این دشواری، عدم آگاهی، آموزش ناکافی و سیستم‌های نامناسب برای مدیریت زباله است. با این وجود، روستای خسروپور در ناحیه کاپورتالای پنجاب یک رویکرد مشارکتی و پروژه مدیریت پسماند در روستای خود راه اندازی کرده. پس از دستیابی به وضعیت ODF (شرایتی که هیچ گونه ضایعات قابل مشاهده‌ای در محیط، روستا، مؤسسات عمومی/اجتماعی یافت نمی‌شود) در سال 2017، این دهکده با توجه و تلاش بسیار، پایداری محیط زیست‌شان را تضمین کرده است.

در نتیجه، بهداشت و نظافت در روستا و فضاهای عمومی آن به خوبی رعایت می‌شود.

موانع: 

• زباله‌های روستا، برای بهبود پاکیزگی بصری موقت با کمک بیل مکانیکی به داخل گودال ریخته می‌شدند. با اینکه این روش تا حدودی به تمیزی بصری کمک کرد، راه حل درستی نبود. زیرا زباله‌های داخل گودال‌ها،  حیواناتی را جذب می‌کردند که در آن‌ها به دنبال غذا می‌گشتند و درعین‌حال زمین را برای تولید‌ مثل پشه‌ها فراهم می‌کرد که باعث بوی تعفن می‌شد.
• علاوه بر این، اهالی روستا بسیار ناراضی بودند زیرا خطراتی برای سلامتی آنها ایجاد می‌شد.

بازدید‌های معارفه‌ای: 

• سپس، پزشک عمومی از اداره منطقه کمک گرفت. اداره به آن‌ها توصیه کرد که برای مشاهده و جمع‌آوری اطلاعات، از مناطق همسایه که آن‌ها نیز پروژه‌ِ‌ی مدیریت زباله را به عهده گرفته‌اند بازدید کنند. 

تیم از منطقه SBS Nagar بازدید کردند و روش‌های مدیریت زباله را از نزدیک مشاهده کردند. همچنین، نماینده روستا با حمایت پزشک‌های عمومی با بنیاد round glass (که از اطلاعات بسیاری برخوردار بود) آشنا شدند و تصمیم گرفتند سیستم مشابهی را در روستای خود راه اندازی کنند.

احداث کارخانه مدیریت زباله جامد : 

• برای شروع، زمینی در فاصله 140 متری روستا، نزدیک به مرز انتخاب شد و ساخت و ساز آن در سپتامبر 2020 آغاز شد، و پس از سه ماه به پایان رسید.

کارخانه مدیریت زباله در مساحتی به وسعت 278 متر مربع ساخته شده است. و به مدیریت زباله 1400 نفر( 150 خانوار روستایی)کمک می‌کند . 

هزينه ساخت به 5.6 میلیون رسید، که از طریق همکاری MGNREGA و کمک‌های مالی چهاردهمین و پانزدهمین کمیسیون مالی به دست آمد.

 این کارخانه شامل 4 گودال است. هر گودال از 3 متر طول ،1 متر عرض و عمق 5 متر تشکیل شده است. گودال چهارم برای مواقع اضطراری نگه داشته می‌شود. (از آنجایی که مراسم‌های مذهبی، ازدواج و سایرمناسبت‌ها زباله‌های خشک و مرطوب زیادی تولید می‌کنند.) 

همچنین در نظر گرفته شد که زباله‌های مرطوب در بعضی از فصول بیشتر تولید می‌شود. علاوه بر این، انواع شعارها، پوسترهای رنگارنگ و عکس‌های مربوط به مدیریت زباله روستا را فرا گرفته بود.

هنگامی که کارخانه فعال شد، پزشک عمومی متوجه این شد که اهالی باید از روند کار و مدیریت این سیستم آگاه باشند و هر کس نقش خود را به خوبی متوجه شود. به علاوه، افرادی که در این کارگاه مشغول به کار بودند نیاز به ظرفیت سازی دارند. مشارکت مردم کلید موفقیت این کارگاه است.

 بنابراین، مردم با اجتماعات و آموزش‌های متعدد در مورد زباله‌های خشک و تر، افراد بیشتری را آگاه کردند. به علاوه، دو سطل زباله در اختیار هر خانوار قرار گرفت تا آن‌ها زباله‌های جامد را به دو دسته‌ی تر و خشک تفکیک کنند.

از جمع آوری تا کمپوست:

یک فرد به عنوان مسئول جمع کردن زباله‌ها انتخاب می‌شد. کار او جمع آوری زباله از خانوارها، و تفکیک آن‌ها، و سپس انباشته کردن زباله‌های تر در گودال‌ها است. منابع مالی پانچایات حقوق و دستمزد این فرد را به عهده می‌گیرد.

مردم نیزبرای او مقداری پول و غذا فراهم می‌کنند.  او کار را از ساعت 7 صبح با یک ماشین جمع ‌آوری زباله شروع می‌کند.  

حدود 300 کیلوگرم زباله در ماه تولید می‌شود که 40 کیلوگرم آن از پلاستیک و 20 کیلوگرم قطعات مقوا از مغازه داران و 4 کیلوگرم آن از قلع و ضایعات آهن تشکیل شده است.

 پس از پر شدن گودال، لایه‌ای به ضخامت 7 سانتی متر از گل، فضولات گاو، آب و مواد تجزیه کننده روی زباله قرار می‌گیرد. این حرکت محیط مناسبی را برای میکروارگانیسم هایی که باعث به وجود آمدن کمپوست می‌شوند فراهم می‌کند. 

تقریباً 3 هفته بعد، زباله ها خرد می‌شوند و در نهایت به کمپوست غنی تبدیل می شود. اولین دسته از کمپوست باید تا اواسط مرداد ماه آماده شده و برای مصارف کشاورزی و باغچه خانه‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

عملیات، نگهداری و پایداری: 

برای مراقبت از عملیات و نگهداری آن، اعضای پانچایات همراه با فرد زباله جمع کن هر کدام مسئولیتی را به عهده گرفتند. مسئولیت‌های تعیین شده برای اطمینان از پایداری و تفکیک منبع است. در همین حال، زباله‌های خشک است به kabadiwalas فروخته شد. پزشک عمومی حدود 500 – rs 900 از زباله‌های خشک در می‌آورد  که سپس به جمع کننده زباله داده می‌شود تا از آن برای مدیریت کار استفاده می‌شود.

نظرات اهالی روستا:

پرابهدیپ کائور، نماینده روستا:

((من به عنوان یک زن، اهمیت جمع آوری  تفکیک زباله‌ها را کاملا درک می‌کنم. من به روش مدیریت زباله‌ی روستایمان افتخار می‌کنم.

من از سایر نمایندگان تقاضا دارم که چنین کاری را انجام دهند و برای بهبود وضعیت روستای خود تلاش کنند.))

هارمنپریت سینگ، عضو فعال پزشک عمومی:

((این فعالیت باعث تحریک، گسترش آگاهی و تغییر طرز فکر مردم  می‌شود. ما باید مداوم برای ایجاد آگاهی در مردم و درک اهمیت تفکیک و مدیریت زباله تلاش کنیم. 

برای ما مهم است که باعث تغییر عادت و رفتار در مردم شویم))

کالی، جمع کننده زباله‌ها :

((من از جامعه متشکرم که به من احترام می‌گذارند و باعث بهبود زندگی من شدند. 

قبلا من زباله را درون گودال میریختم  آن را می‌پوشاندم ولی با این سیستم جدید مدیریت زباله و بازیافت بسیار آسان تر شده و من هم دستمزدی در ازای آن دریافت می‌کنم.))

عضو عزیز پانچایات، جاسویر سینگ:

((به عنوان یک جوان ساکن این روستا، این پروژه به من امید داده است – که ما می توانیم

 در دهکده‌ای تمیزتر زندگی کنیم. برخی از موانع هنوز وجود دارد،  اما ما آن‌ها را به عهده گرفته‌ایم.))

ورودی ها: ش. هارمنپریت سینگ، روستای خسروپور، ناحیه کاپورتالا

منبع:

Participatory approach to managing solid waste in a Punjab village

اگر به ین متن علاقه داشتید، از تمام مطالب مربوط به محیط زیست ما بازدید کنید!