دسته بندی: کرمان

جادستمال کاغذی پته‌دوزی

جادستمال کاغذی پته‌دوزی هنر دست دختران و زنان روستای شفیع آباد شهداد کرمان است. زنان توانمند این روستا در قالب گروهی به نام گوجینو فعالیت می‌کنند و با فروش محصولات پته‌دوزی خود تلاش دارند تا با سود فروش هنرهای دستی‌شان قنات‌های مروستاهای محدوده خود را احیا کنند تا بتوانند به سهم خود نقشی در بهبود وضعیت آب و آبرسانی به روستاها داشته باشند.

پته دوزی چیست؟

پته دوزی به عنوان یکی از انواع رودوزی‌های ایرانی، از هنرهای اصیل در منطقه کرمان است.

انواع دوخت و طرح در پته دوزی:
نقش درختی یکی از قدیمی‌ترین و اصلی‌ترین طرح‌های رودوزی سنتی ایران خصوصا پته دوزی است. نقش درختی در سلسله دوزی به نقشی گفته می‌شود که شاخه‌هایی با پیچش به سمت ساقه دارند. در بالای شاخه یک محراب طراحی شده است که این نقش و نگارها هم در یک قاب با چند رده بند قرار دارند.
درخت زندگی در تمدنهای باستانی سراسر جهان, نماد باروری، رویش یا خیر و برکت بوده است.
نقوش در پته شجره‌‌ای و پته درختی به میزان زیادی متنوع و متغیر باشد. در هر دوره ای متناسب با این ذوق و البته تغییر سنت‌ها و دیدگاه‌های پته دوزان طرح‌های آنها هم تغییراتی داشته و به مرور زیباتر و جذاب‌تر شده اند و این طراحی ها نشانگر قدمت هنر در سرزمین ایران به خصوص در کرمان است. طراحی و نقش و نگار زدن برای سلسله دوزی جایگاه ویژه‌ای در هنر ایران داشته و البته وسیله ای برای کسب معاش هم محسوب می‌شده است.

پته دوزی چگونه انجام می‌شود:

• از گذشته های دور، هنر پته‌ دوزی به دست زنان منطقه به وسیله نخ های پشمی رنگی، روی پارچه ای پشمی به نام عریض، سوزن‌دوزی می‌شده است. ریشه کلمه پته دوزی از واژه پت به معنی پشم و کرک گرفته شده است.
• به نخ‌های پشمی که بوسیله آن نقوش را روی پارچه می دوزند “ریس” گفته می‌شود. این نخ ها ازهشت رنگ اصلی مشکی، زرد، قرمز، قهوه‌ای، سبز کم رنگ، سبز پر رنگ، آبی کم رنگ، آبی پر رنگ تشکیل شده‌اند .
• ابتدا نقش مورد نظر روی کاغذ زده می‌شود و سپس خطوط طرح به طور متناسب با سوزن سوراخ می‌شود. در این مرحله که به گرته زنی معروف است کاغذ را روی عریض می گذارند و با استفاده از گج یا خاک زغال نقش را به پارچه انتقال می‌دهند.
• بعد از انتخاب رنگ‌ها و ضخامت های مناسب جهت پته دوزی، ساق دوزی انجام می‌شود، در مرحله ساقدوزی ابتدا جای خطوط اصلی سوزن زده می‌شود. در مرحله متن دوزی نقوش و متن، با نظم خاضی با بخیه های رنگی پر می‌شود.
• آخرین و مهمترین مرحله پته دوزی برگ دوزی و سایه زدن است .در آخرین مرحله و پس از اتمام دوخت، پته را شسته و با کمک دستگاه مخصوصی به نام نورد، اتو زده و آماده عرضه به بازار می کنند.

کاربردهای پته دوزی:

در حال حاضر پته دوزی روی سجاده، جا قرآنی، پرده، رویه کوسن، زیر لیوانی، پشتی، رومیزی، روتختی، جلد جعبه دستمال کاغذی، کیف، جلد عینک، بند دوربین و… انجام می شود.

مشخصات محصول:

• جا دستمال کاغذی‌های پته دوزی پوشش مناسب و زیبایی برای بسته‌های دستمال کاغذی است همچنین این محصول برای تمیزی بیشتر دولایه و آسترکشی شده است.
• ابعاد این محصول 24*13*6 می‌باشد