شستشو و نگهداری پته

پته‌دوزی هنری زیبا و پر از زندگی از دل کویر لوت است. پته در فرهنگ لغت به معنای پشم و کرک است. اما پته دوزی هنری است که به صورت دوخت‌هایی روی پارچه‌های پشمی دیده می‌شود. این هنر از قدیمی‌ترین هنرهای ایران است که طرح‌های آن حاصل ذهن خلاق و تصور و تخیل زنان هنرمند اقوام مختلف، به خصوص زنان و دختران کرمان است.

پته‌های مختلف انواع نقش‌های تاریخی را شامل می‌شوند، با اینکه تاریخچه دقیق آن در دسترس نیست.

در زمان قدیم، کاربرد پته بیشتر برای گرم نگه داشتن خانه با نصب کردن آن بر در و پنجره بوده و همچنین برای زیر سماور، سفره هفت سین، سفره عقد، جانماز و کیسه نگهداری قند و گیاهان دارویی و اقلام دیگر استفاده میشده. (کیسه پته دوزی شده را مفشو می‌نامیم.)

امروزه، پته بیشتر به صورت رومیزی و قاب برای تزئین منزل به کار می‌رود.

ممکن است شما از این هنر زیبا برای تزیین خانه‌تان استفاده کنید اما تا به حال به طرز شستشو و نگهداری از آن فکر کرده‌اید؟ از آنجا که پته کار دست و از الیاف پشمی درست می‌شود نیاز است تا در شستشو و نگهداری آن نهایت دقت صورت گیرد.

ما در این متن در مورد شستشو و نگهداری از پته نوشتیم:

پته چطور شسته می‌شود؟

برای شستشوی پته اول مقداری مایع رخت‌شویی یا مایع ظرف‌شویی بدون آنزیم را در آب سرد حل کنید و بعد پته مورد نظرتان را داخل ظرف آب و شوینده قرار دهید.

پته هیچ عنوان نباید به با آب گرم شسته شود زیرا نخ پته از جنس پشم گوسفند است و آب گرم به آن آسیب می‌رساند. پته را کاملا در آب فرو ببرید تا هیچ قسمت خشکی باقی نماند.

همانطور که پته زیر آب است، آن را درون ظرف بچرخانید و کمی تکان دهید. نیازی نیست که پته را با خشونت بشویید یا چنگ بزنید.

پته را کاملا آبکشی کنید تا وقتی که آب ظرف زلال و شفاف شود.

سپس پته را درون خشک کن قرار دهید تا آب پته کاملاً گرفته شود. یا ماشین لباسشویی خود را روی حالت خشک کن قرار دهید. اما اگر این گزینه ممکن نیست، آن را در گرمای آفتاب قرار دهید.(پته نباید مستقیم در نور آفتاب قرار بگیرد) پته بلافاصله بعد از شستشو باید خشک شود زیرا اگر به مدت طولانی‌خیس بماند، نخ‌های آن ممکن است رنگ بدهند.

بعد شستن برای آبگیری پته را به هیچ وجه مچاله نکنید یا به اصلاح نچلانید.

در آخر، پته را به صورت نم‌دار روی سطحی صاف در فضای باز پهن کنید تا خشک شود. پته را روی بند رخت قرار ندهید زیرا ممکن است باعث کش آمدن پته شود.

خوب است به یاد داشته باشیم که برای تمیز کردن و شستشوی پته، از مواد سفید کننده استفاده نکنیم! همچنین اگر شستن پته در خانه برای شما مقدور نیست توصیه می‌کنیم به خشک‌شویی بروید تا از سالم ماندن پته مطمئن باشید.

چرا باید پته را بعد از دوخت شست؟

شستن پته غیر از تمیز کردن آن به دلایل دیگر هم انجام می‌شود.

مثلا، بعد از دوخت آن، برای رفع بوی پشم گوسفند، پته شستشو میشود. یا حتی برای تمیزتر شدن و پاک شدن طرح‌های چاپی که با جوهر روی پته خام کشیده شدند. همچنین شستشوی پته، از جذب حشراتی که به پته آسیب می‌زنند جلوگیری می‌کند. اما وقتی پته مورد استفاده شما است، تا حد امکان از شستشوی مداوم آن پرهیز کنید.

نحوه اتوکشی پته

اتوکشی پته باید توسط اتوهای بخار انجام شود و بهتر است این کار را به مراکز خشک‌شویی معتبر یا متخصصین پته بسپارید.
پته‌های تازه‌دوخته‌شده دارای چین و چروک‌های زیادی است و باید در اتوشویی‌های باسابقه و به صورت حرفه‌ای کاملاً صاف و اتو شوند.
برای اتوکشی بهتر و راحت‌تر، بهتر است پته را پس از شستن کاملاً خشک کنید و قبل از اتوکشی کمی آب رویش اسپری کنید.
برای اتوکردن پته در منزل هرگز نباید اتو را مستقیماً روی پته بگذارید، بلکه باید در پشت کار یک تکه پارچه نم‌دار سفید قرار داده و با قرار دادن اتو در حالت بخار این کار را انجام دهید.

نگهداری از پته

پارچه پته را به مدت طولانی در چمدان یا کمد نگهداری نکنید؛ این نوع پارچه برای آنکه ماندگاری بیشتری داشته باشد باید در معرض هوای آزاد باشد و مورد استفاده قرار گیرد. پارچه و نخ پته چون از جسم پشم است اگر در فضای خفه قرار گیرد مستعد بید زدن نیز است.

حتی پیشنهاد می‌شود که سالی یکبار پته‌های قدیمی تان را با حشره کش سمپاشی کنید تا از بیدزدگی و خطر حشرات حفظ کنید.

می توانید برای نگهداری پته در محیط هایی مثل چمدان یا انباری دارید، آنها را همراه صابونهای معطر درون پارچه ی نخی نگه دارید و هر شش ماه آن ها را در معرض جریان هوا قرار دهید.

طرز نگهداری تابلو پته

اگر پته را به شکل تابلو دارید، بهتر است از قاب شیشه‌ای استفاده کنید تا گرد و غبار را به خود جذب نکند.
از نصب تابلوی پته به دیوار یا قرار دادن پته روی میزی که به مدت طولانی در معرض نور خورشید جلوگیری نمایید تا مانع رنگ و رو رفتگی پته شوید.
ترجیحا تابلو پته را با شیشه و رومیزی پته را با سلفون از گرد وخاک حفظ کنید تا با شستشوی زیاد پته باعث فرسایش این هنر نفیس نشوید.
اگر قصد قاب گرفتن پته ها را دارید پشت قاب را با مقوا، فیبر یا چوب مهار نکنید تا مانع عبور جریان هوا از بین منافذ پته نشوید. و یا می توانید سوراخ های بزرگی در پشت مقوا ایجاد نمایید تا هوا از سوراخ ها رد و بدل شود.