8 نوع از بهترین خوراکی‌‌های سنتی ایرانی

ایران کشوری با پیشینه فرهنگی غنی است که سنت‌ها و آداب و رسوم خود را به خوبی در همه زمینه‌ها به خصوص در رابطه با پخت غذا حفظ کرده است. یکی از عواملی که موجب برانگیختن تحسین و حیرت بسیاری از جهانگردان در ایران شده، وجود تنوع غذایی و انواع خوراکی‌های سنتی ایران مانند انواع آش‌ها، شورباها، خوراکی‌های گیاهی، نان، فتیر، دمنوش‌ها، شربت‌ها، شیره‌ها، رب‌ها، شیرینی‌های سنتی، ادویه و چاشنی‌های خاص و فرآورده‌های کنجدی مثل حلوا شکری و ارده است.

تنوع بومی و منطقه‌ای در ایران باعث شده تا در این کشور انواع غذاها به شیوه‌های مختلف طبخ شوند. برای ایرانیان آشپزی و طبخ غذا فقط برای سیر کردن شکم نیست. بلکه یک فرهنگ است که در آن غذا وسیله‌ای برای معرفی هویت، ارزش، تمدن، هنر و خلاقیت مردمان یک ناحیه محسوب می‌شود.

بر همین اساس مردمان این سرزمین به وعده‌های غذایی خود بسیار اهمیت می‌دهند و آداب و رسوم زیادی را برای تهیه و طبخ آنها به کار می‌برند. اگر می‌خواهید درباره انواع خوراکی‌ها و آشپزی سنتی مناطق مختلف ایران بیشتر بدانید، با ادامه مقاله زیر همراه باشید.

Honeycomb یک اثر اجتماعی است که با پلتفرم SaaS کسب و کار و اهداف بشردوستانه را ترکیب نموده تا جهان را به جایی بهتر برای زندگی تبدیل سازد. این شرکت در کمتر از چهار سال بیش از 2.4 میلیون دلار با هدف تأثیر اجتماعی به بیش از 500 موسسه غیر انتفاعی کمک کرده است.

Melissa Levick ، هم بنیانگذار Honeycomb ، گفت: “داشتن تأثیر اجتماعی در مدل کسب و کار باعث هدفدار شدن زندگیتان می شود. این به معنای اتصال برند شما با چگونگی خدمت شما به جهان است. این یک حیله یا ابزار بازاریابی نیست. این یک مکانیسم اصیل برای حل مسایل اجتماعی است در حالی که احساس می کنید به هدفی بالاتر متصل هستید.

نگاهی به آشپزی سنتی مناطق مختلف | انواع خوراکی‌های سنتی ایران

غذاهای ایرانی یکی از خوشمزه‌ترین و تازه‌ترین غذاها در منطقه و جهان هستند. تنوع اقلیمی، جغرافیایی و فرهنگی ایران باعث شده تا آشپزی در نواحی مختلف آن با تنوع در مواد، ادویه‌جات، سبزی و… همراه باشد. انواع خوراکی‌های سنتی ایران بیش از 2000 مورد است که به تناسب منطقه در شهرهای مختلف به طور سنتی و مطابق با فرهنگ آن شهر و دیار طبخ می‌شوند. البته بعضی از این غذاها آنچنان معروف هستند که در سراسر کشور و حتی خارج از ایران نیز طرفدار دارند.

اکثر این غذاها با استفاده از مقدار کمی گوشت قرمز مانند گوشت بره، بز جوان، گوسفند، گوساله و مرغ طبخ می‌شوند. ایران از شمال به دریای خزر و از جنوب به خلیج فارس منتهی می‌شود. از همین رو از انواع ماهی‌های محلی برای پخت غذاهای دریایی نواحی شمالی و جنوبی کشور استفاده می‌شود. برنج و نان نیز غذاهای اصلی ایرانیان هستند که همراه با انواع غذاهای گوشتی، سبزیجات و ماست سرو می‌شوند.

تهیه برنج به اشکال مختلف یکی از هنرهای غذایی ایرانیان است.

در ایران برخلاف دیگر نقاط جهان برنج در سبک‌های مختلف تهیه می‌شود. برای برخی غذاها برنج فقط به صورت دمی سرو می‌شود. در حالی که برای برخی دیگر برنج را با انواع سبزیجات، حبوبات و مواد غذایی دیگر ترکیب می‌کنند. انواع نان مانند سنگک، لواش، بربری و تیری در کنار این غذاها گذاشته می‌شوند. در زیر به برخی از محبوب‌ترین غذاهای سنتی در نقاط مختلف ایران اشاره شده است:

آش‌ها | انواع خوراکی‌های سنتی ایران

آش رشته: این آش از شناخته‌ شده‌ترین انواع خوراکی‌های سنتی ایران است. برای طبخ این غذا از سبزیجاتی مانند تره، گشنیز، جعفری، سیر، پیاز، نعنا و حبوباتی مانند نخود، لوبیا وعدس استفاده می‌شود. تقریباً در همه شهرهای ایران این آش طبخ می‌شود.

آش ترخینه: اصالت این آش مربوط به استان لرستان است و با استفاده از کشک، عدس، بلغور گندم، اسفناج و پیاز تهیه می‌شود.

آش شولی: این آش مخصوص شهر یزد است و در آن از چغندر، سرکه، عدس، آرد، پیاز و سبزی آش استفاده می‌شود.

آش شله مشهدی: این آش از انواع خوراکی‌های سنتی ایران است که در بین مردمان استان خراسان بسیار محبوب است و در آن از انواع حبوبات مانند نخود، لوبیا سفید، لوبیا چیتی، عدس، گوشت، برنج و بلغور گندم استفاده می‌شود.

آش دوغ: این آش از غذاهای معروف شهر اردبیل است که برای پختن آن باید سبزی آش، برنج، نخود، بلغور گندم، نمک و فلفل را به همراه کشک و یا دوغ محلی ترکیب کرد.

آش ترش: این آش خوشمزه توسط بانوان هنرمند غرب کشور طبخ می‌شود و در آن از انواع خشکبارها مانند توت، آلو خشک، مویز نخود، لوبیا و چغندر استفاده می‌شود.

آش شوربا: این آش یک غذای محلی در جنوب کشور است که اصالت آن به استان هرمزگان برمی‌گردد. گوشت چرخ کرده، برنج، سبزی آش، پیاز، نعنا خشک و ادویه‌هایی مانند نمک فلفل و زردچوبه مواد تشکیل دهنده این غذای خوشمزه هستند.

قوروتی: قوروتی یکی دیگر از انواع خوراکی‌های سنتی ایران در شهر مشهد است که نه تنها به عنوان یک غذای سالم بلکه به عنوان یک میان وعده خوشمزه نیز از آن نام برده می‌شود. کشک، نعناع خشک، پیاز، زردچوبه و گردو موادی هستند که برای تهیه یک قوروتی لذیذ به آنها نیاز است.

قوروت بنه: این یکی از غذاهای محلی در خراسان جنوبی است. بنه یک میوه است که در خراسان جنوبی پرورش می‌یابد. شکل آن شبیه یک میوه کوچک به اندازه نخود با پوستی سفت شبیه پسته است. برای تهیه قروت بنه باید روغن بنه‌ها گرفته شود. سپس یک پیاز متوسط به همراه مقداری زعفران و نعنا خشک تفت داده می‌شود و همراه آب به بنه‌ها اضافه شده، وقتی که آب به جوش آمد به آن کشک اضافه می‌کنند و روی حرارت ملایم برای طبخ نهایی قرار می‌دهند.

کشک زرد‌: این یکی از انواع خوراکی‌های سنتی ایران محبوب و پرطرفدار استان سیستان و بلوچستان است. مواد تشکیل دهنده این آش خوشمزه بلغور گندم، سیر، دانه شوید، دانه گشنیز، زیره سبز، رازیانه، زردچوبه و دوغ است.

خوراکی‌های گیاهی

والک پلو: این غذای خوشمزه در استان تهران با گیاه والک، برنج و ساقه سیر تهیه می‌شود. والک گیاهی خودرو است که در دامنه البرز و شمیرانات می‌روید.

ترش تره: این خوراکی گیاهی خوشمزه یک غذای گیلکی است که برای تهیه آن از سیر، خالواش، آب نارنج و سبزیجات خرد شده مانند نعناع، گشنیز، تره، جعفری، شوید و اسفناج استفاده می‌شود.

کوکو کنگر: کنگر یک گیاه خودرو است که بیشتر در مناطق غربی ایران یافت می‌شود. اهالی استان کردستان از این گیاه برای طبخ انواع خورشت، پلو و کوکو استفاده می‌کنند.

شامی کوو: این یکی از انواع خوراکی‌های سنتی ایران است که در استان لرستان از محبوبیت زیادی برخوردار است که طبخ آن مانند شامی‌های مرسوم نیست. برای تهیه این شامی از رب انار، سبزی‌های معطر و مغز گردو استفاده می‌شود تا طعم ترشی به غذا داده شود.

بورانی باقلا: این بورانی خوشمزه غذای محلی مردمان شوشتر است و مهم‌ترین ماده تشکیل دهنده آن ماست و انواع سبزی‌های محلی است. برای خوشمزه‌تر شدن این غذا به آن پیاز داغ، سیر داغ، گرد لیمو، نمک و فلفل نیز اضافه می‌کنند.

کوکوی پای غازه: از انواع خوراکی‌های سنتی ایران می‌توان به این کوکو اشاره کرد که اصالت آن مربوط به استان کرمانشاه است. در واقع گیاهی به نام پاغازه مهم‌ترین ماده به کار رفته در این غذاست. طبخ این خوراکی خوشمزه مانند کوکو سبزی است و به تخم مرغ، سیر، پیاز و ادویه‌های معطر نیاز دارد و در کنار آن نان نیز سرو می‌شود.

در کنار تمام این خوراکی‌های خوشمزه محلی، انواع کباب، خورشت، دمی، کوفته، سوپ، کوکو محلی نیز طبخ می‌شوند که برخی از آنها تاریخ چند صد ساله دارند. از مهم‌ترین آنها می توان به خورشت ماست، کباب سلطانی، دمپختک، اشکنه، شیش انداز، کله جوش، میرزاقاسمی، کوفته تبریزی، قیمه نثار، باقالی قاتوق و قلیه ماهی اشاره کرد.

معرفی انواع نان‌ها وفتیر محلی | انواع خوراکی‌های سنتی ایران

نان در بین ایرانیان از حرمت و ارزش بالایی برخوردار بوده و هست. ایرانیان آن را برکت سفره خود می‌دانند‌؛ از همین رو نان به شکل‌های مختلف در کنار انواع خوراکی‌های سنتی ایران سرو می‌شود. در زیر برخی از مهم‌ترین این نان‌ها و فتیرها اشاره شده است:

نان بربری: این نان از آرد گندم تهیه می‌شود و منتسب به مردم آذربایجان است که در بین سایر نقاط کشور نیز طرفدار دارد و همراه با انواع خوراکی‌های سنتی ایران سرو می‌شود.

نان شیرمال: این نان یکی از نان‌های سنتی و محلی در ایران است که برای تهیه آن از آرد گندم، تخم مرغ، شیر و شکر استفاده می‌شود. این نان در نقاط مختلف ایران به روش‌های مختلفی طبخ می‌شود؛ اما از معروف‌ترین آنها می‌توان به نان شیرمال سمنان، همدان، بیجار و نایین اشاره کرد.

کماج: کماج از نان‌های حجیم و شیرینی محلی است که در استان خراسان جنوبی در ظروف مسی با هیزم یا زغال طبخ می‌شود. از آرد سبوس دار، تخم مرغ، روغن، پودر خمیر مایه، زردچوبه، تخم گشنیز، سیاه دانه و زعفران برای پخت این نان استفاده می‌شود.

فتیر: این نان انواع مختلفی دارد و برای پخت آن از خمیرمایه استفاده نمی‌شود و به همین دلیل به آن فتیر می‌گویند. آرد، تخم مرغ و شکر مهم‌ترین مواد به کار رفته در این نوع نان هستند. این نان خوشمزه در شهرهایی مانند اراک، آستارا، سراب مهربان، آذربایجان، اردبیل و لرستان طبخ می‌شود.

نان بربری، سنگک، تافتون، لواش و تیری از مهم‌ترین و معروف‌ترین نان‌های ایرانی هستند که در شهرهای مختلف به همراه غذا سرو می‌شوند.

آشنایی با انواع دمنوش‌ها و شربت‌ها

از دیرباز تا کنون از انواع دمنوش‌ها و شربت‌ها در کنار انواع خوراکی‌های سنتی ایران برای پذیرایی از مهمانان استفاده می‌شده تا علاوه بر مهمان‌نوازی، افراد از مزایای سلامتی آن نیز بهره‌مند شوند. در زیر به برخی از معروف‌ترین آنها اشاره شده است:

آویشن: آویشن از گیاهان معطری است که در اکثر مناطق ایران به خصوص شیراز، آذربایجان غربی، هرمزگان و بوشهر یافت می‌شود. از این گیاه برای درمان گلو درد، حساسیت و برونشیت استفاده می‌شود.

گل گاوزبان: دمنوش این گیاه دارویی دارای خواص آرام بخش است. گل گاوزبان گیاهی است که در شهرهای اصفهان و آذربایجان به وفور یافت می‌شود.

کاکوتی: کاکوتی گیاه دارویی با طبع گرم و خشک است که در شهرهای خراسان شمالی و بجنورد روییده می‌شود. مردمان این ناحیه از دمنوش این گیاه برای درمان دل درد و دل پیچه استفاده می‌شود.

بهارنارنج: بهار نارنج همان شکوفه درخت نارنج است که از آن برای تهیه انواع دمنوش‌ها و شربت‌ها استفاده میشود‌. عطر و طعم خوب بهار نارنج باعث شده تا از آن به عنوان یک ادویه معطر برای تهیه دیگر انواع خوراکی‌های سنتی ایران مانند مربای بهارنارنج و شیرینی‌ها استفاده شود. تسکین درد، و تپش قلب از مهم‌ترین خواص دارویی عرق بهارنارنج است.

چای کوهی: این گیاه در مناطق کوهستانی ایران رشد می‌کند. از دمنوش آن برای تسکین درد کلیه، روماتیسم و سردرد بسیار استفاده می‌شود.

شربت سکنجبین، خاکشیر،گلاب، زعفران، نعنا و دمنوش بادرنجبویه، بابونه، زنجبیل، گل نسترن، اکلیل کوهی، مرزنجوش، اسطوخودوس و گلپر از دیگر شربت‌ها و نوشیدنی های محبوب ایرانی هستند که همراه با انواع خوراکی‌های سنتی ایران سرو می‌شوند.

علاوه بر این موارد، یکی از خوراکی‌هایی که در کنار این دمنوش‌ها و گیاهان بسیارمفید است،انواع عسل است. عسل طبیعی سرشار از خواص است و در کنار دمنوش ترکیب بی نظیری را به وجود می‌آورد.

انواع شیره محلی | انواع خوراکی‌های سنتی ایران

ایرانیان از انواع مختلف شیره نه تنها برای تهیه انواع دسر، شیرین کننده و میان وعده بلکه برای بهره‌مندی از خواص آنها نیز استفاده می‌کنند. انواع شیره‌ها به روش‌های مختلفی تهیه می‌شوند.

از مهم‌ترین انواع شیره در ایران می‌توان به شیره انگور، توت، انجیر، خرما، سه شیره(ترکیب شیره انگور، خرما و توت) و چهار شیره(ترکیب شیره انگور، خرما، توت و سیب) اشاره کرد. در این میان شیره انگور ملایر و بروجرد از همه محبوب‌تر است.

انواع رب محلی

رب به عنوان یک چاشنی برای بهبود طعم و رنگ انواع خوراکی‌های سنتی ایران استفاده می‌شود. رب گوجه فرنگی، رب انار، نارنج و غوره از معروف‌ترین رب‌های ایرانی هستند. رب عناب، رب سیب، رب به نیز از رب های خاص تری هستند که در صبحانه یا به صورت شربت می توان مصرف کرد. رب انار در نواحی شمالی کشور و شهرستان ساوه تهیه می‌شود. برای تهیه انواع رب ابتدا آب گوجه، انار، غوره و نارنج را گرفته و آنقدر آن را می‌جوشانند تا ماده غلیظی از آن باقی بماند. این ماده غلیظ همان رب است که به عنوان چاشنی برای انواع غذاها و سس‌ها استفاده می‌شود.

انواع شیرینی‌های خاص ایرانی

از انواع خوراکی‌های سنتی ایران همچنین ‌می‌توان به شیرینی‌های محلی اشاره کرد. مردمان خوش ذوق و هنر ایرانی از دیرباز از انواع شیرینی‌های محلی در جشن ها و اعیاد خود استفاده می‌کردند. برخی از این شیرینی‌ها آنچنان پرطرفدار هستند که به کشورهای دیگر نیز صادر می‌شوند. از مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

انگشت پیچ: شیرینی اصیل همدانی که با تخم مرغ، گزانگبین، گلاب و شکر تهیه می‌شود.

بادام سوخته: که از ترکیب بادام و شکر تهیه شده و از شیرینی‌های مخصوص استان فارس و کردستان است.

باسلوق: از شیرینی‌های معروف مراغه، ملایر، مزلقان، ساوه و اراک است که برای تهیه آن از نشاسته، مغز بادام، هسته شیرین زردآلو و ادویه‌های معطر استفاده می‌شود.

گز: این یک شیرینی معروف اصفهانی است که برای تهیه آن شکر، سفیده تخم مرغ، مغز بادام، پسته، هل و گلاب را با هم ترکیب می‌کنند.

نقل: این شیرینی خوشمزه از دانه‌های معطر مانند هل، تخم گشنیز، خلال بادام، گردو و شیره شکر تهیه می‌شود و سوغات شهر ارومیه است.

حلوا ترد و حلواکشی: این خوراکی‌های خوشمزه از ترکیب ارده و شیره خرما تهیه می‌شوند و از شیرینی‌های معروف استان بوشهر هستند.

ادویه‌ها و چاشنی‌های خاص

در انتها باید خاطر نشان کرد که انواع خوراکی‌های سنتی ایران در ترکیب با انواع ادویه‌ها و چاشنی‌های خاص و محلی است که عطر و طعم بی نظیر و ماندگاری پیدا می کنند. از جمله این ادویه‌ها و چاشنی‌های خوشمزه می‌توان پودر سیر، پودر زنجبیل، آویشن، برگ بو، تخم گشنیز زیره، میخک، دارچین ، پونه کوهی، هل سبز، زردچوبه، رازیانه، فلفل سیاه، لیموعمانی، سماق، گل محمدی، ترخون و مرزه را نام برد.