داستان «سیدبار» از ساخت یک مدرسه شروع شد. مدرسه‌ای که ساخت آن سال 96 از طرف خیرین پویش «ایران من» شروع شد و اهالی روستا هم متعهد شدند 2 سهم از 20 سهم هزینه ساخت مدرسه را تقبل کنند. هزینه‌ای نزدیک به 100 میلیون تومان که زنان روستا آن را از طریق سود فروش محصولات سوزندوزی بانوک تامین کردند.

اما ماجرا چه بود؟ جوانان و دانش‌آموزان روستا به مدرسه و فضایی برای آموزش احتیاج داشتند، چراکه تنها مدرسه روستا مخروبه‌ای بود که نه در داشت و نه دیوار. سراغ انجمن‌ها و خیریه‌های بسیار رفتند تا برای روستایشان مدرسه بسازند. اما نشد. همان زمان در یکی از شبکه‌های اجتماعی فراخوانی را دیدند که می‌گفت «حالا شما بگویید ما کجا مدرسه بسازیم.»

فراخوان از طرف پویش «ایران من» بود، موسسه که 100 مدرسه در حال ساخت در ایران داشت. فراخوان دست به دست گشته و به جوانان سیدبار رسیده بود. چه فرصتی بهتر از این.

سرانجام در اسفند 95 تیم ایران من راهی روستا شد اما هدف آنها فقط این نبود که یک مدرسه بسازند. آنها قرار گذاشتند مدرسه‌ای بسازند که عامل توسعه محلی باشد و به توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی مردم منطقه کمک کند.
یک سال کنار اهالی روستا جلسات متنوعی برگزار شد. گروه‌های زیادی به روستا رفت‌و‌آمد کردند. چیزهای زیادی یاد گرفتیم و پس از چندماه، دیگر یک مدرسه معمولی برای اهالی و ما کافی نبود .

گام‌های کوچک ما از زبان اهالی روستا

اوایل فکر می‌کردیم در یک روستای خشک، در نقطه‌ای که شاید کمتر کسی گذرش به آنجا بیفتد،‌ نه چیزی برای ارائه داریم و نه توان و پتانسیل آن را. از طرفی بزرگترها و ریش‌سفیدهای روستا هم به ما اعتماد نمی‌کردند و کاری دست ما نمی‌سپردند.
اما آرام آرام با کارهای کوچک شروع کردیم. ما، جوان‌ترهای روستا کارگروه‌های مختلف تشکیل دادیم و تقسیم وظیفه کردیم. کارگروه بهداشت و محیط زیست، کارگروه سوزندوزی و کارگروه آموزش.

با همفکری دختران جوان روستا و پویش ایران من، گل‌های سوزن‌دوزی را از لباس‌ها بیرون کشیدیم و به دستبند و گردنبند تبدیل کردیم. یک صفحه اینستاگرام باز کردیم و نوشیم «ما زنان و جوانان روستای سیدبار جدگال تلاش داریم تا با فروش محصولات سوزندوزی‌مان به بهتر شدن وضعیت بهداشت و آموزش کودکانمان کمک کنیم.»

صفحه اینستاگرام آخر آبان 96 راه افتاد و کمتر از چندماه توانستیم به میزان قابل توجهی از فروش برسیم و سبد محصولاتمان را افزایش دهیم.

اولین نمایشگاه‌مان رابا کمک داوطلبان پویش ایران من در بهمن 96 در تهران برگزار کردیم و با سود فروش نمایشگاه 30 سطل زباله بزرگ برای روستا خریدیم، چون مهمترین مشکل ما در روستا زباله‌هایی بود که در گوشه و کنار روستا جمع شده بود.

به خانواده‌ها آموزش دادیم که برای دفع زباله چه کارهایی باید انجام دهند و پس از چند ماه وضعیت بهداشت روستا خیلی بهتر از قبل شد.

• چرا روستای سیدبار را انتخاب کرده‌ایم؟

روستای سیدبار جدگال در جنوب استان سیستان و بلوچستان قرار دارد.

آشنایی ما با روستای سیدبار به شروع فرایند ساخت مدرسه توسط “پویش ایران من” در سال 1395 در این روستا برمی‌گردد. انجام مطالعات اجتماعی و معماری و ساخت مدرسه روستا از طرفی و راه‌اندازی گروه صنایع دستی بانوک با مشارکت زنان و جوانان روستا از طرف دیگر، از جمله فعالیت‌های پویش ایران من در این روستا بوده است.

برگزاری نمایشگاه «بلوچی بجار» توسط پویش ایران من در تهران با شعار «نه سياه و نه سفيد، بلوچستان را واقعي ببينيم» و حضور گروه صنایع دستی بانوک در این نمایشگاه، و همچنین برگزاری نمایشگاه عکس «قصه‌های سیدبار» در آبان 1398 از دیگر فعالیت‌های این پویش در ارتباط با روستای سیدبار بوده است.

از همان ابتدا، ساخت مدرسه علاوه بر اهداف آموزشی، اهداف توسعه‌ای و تقویت زیرساخت‌های اجتماعی فرهنگی روستا را دنبال کرده است.

صندوق توسعه روستا نیز با همین هدف، توسط زنان و جوانان روستا تشکیل شده است.

فرایند کار صندوق به این صورت است که بخشی از سود حاصل از فروش محصولات گروه صنایع دستی بانوک، در صندوق ذخیره شده و صرف امور توسعه‌ای روستا می‌گردد. برای مثال جمع‌آوری زباله‌ها، خرید سطل زباله، برگزاری کلاس آموزشی و مهارت‌های زندگی برای کودکان روستا، از جمله این اقدامات است که هزینه‌های آن‌ از طریق صندوق توسعه روستا تامین شده است.

در حال حاضر همانطور که انتظار می‌رفت، مدرسه تبدیل به کانون توسعه روستا شده است. تعدادی از اتاق‌های مدرسه به کلاس درس کودکان و محل بازی آن‌ها، تعدادی به کتابخانه دختران و پسران و قسمتی از مدرسه به اقامتگاه تبدیل شده است. محوطه‌ی حیاط مدرسه نیز به محلی برای گردهمایی اهالی روستا و همچنین محلی برای زیلو پهن کردن و شب‌نشینی خانواده‌ها تبدیل شده است.

فعالیت روستاتیش در روستای سیدبار، در ادامه‌ی فعالیت‌های پویش ایران من و با همان رویکرد توسعه‌ای ادامه پیدا کرده است.

در حال حاضر توانمندسازی اقتصادی زنان، بالابردن کیفیت آموزش برای دانش آموزان و توسعه گردشگری در روستا از جمله اولویت‌های روستاتیش در این روستا است.

• در مورد پروژه‌ی توانمند سازی اقتصادی زنان (گروه صنایع دستی بانوک)

گروه صنایع دستی بانوک، با هدف بهبود وضعیت اقتصادی زنان و همچنین تامین بودجه پروژه‌های توسعه‌ای روستا شکل گرفت.

در خرداد 1396 توسط داوطلبین پویش ایران من، در روستا کارگاه آموزش ساخت زیورآلات برگزار شد. این کارگاه آغاز تولید محصولات زیورآلات سوزن‌دوزی در این روستا بوده است. در مهر همان سال، محصولات تولید شده در نمایشگاهی در تهران به فروش رسید و عایدی حاصل از این فروش، علاوه بر بهبود وضعیت اقتصادی زنان، صرف جمع آوری زباله‌ها و بهداشت محیطی روستا شد.

پس از آن تعداد زنان و دختران علاقه‌مند به ساخت زیورآلات سوزن دوزی در روستا بیشتر شد و افراد جدید نیز به گروه پیوستند.

در حال حاضر حدود 50 زن در روستای سیدبار و روستاهای اطراف در تولید محصولات سوزن‌دوزی بانوک نقش دارند و روز به روز بر این تعداد افزوده می‌شود.

حضور اعضای گروه بانوک و جوانان روستا در نمایشگاه حضوری «بلوچی بجار» نیز یکی دیگر از تجربیات این گروه و همچنین فرصتی برای فروش حضوری محصولات سوزن‌دوزی بلوچی بوده است.

محصولات بانوک در ابتدا از طریق صفحه اینستاگرام بانوک به فروش می‌رسید. پس از شروع به کار پلتفرم آنلاین روستاتیش و همچنین وجود مشکلاتی در بازاریابی، پست و… به مرور فروش محصولات بانوک از طریق صفحه‌ی اینستاگرام کم‌تر شد و محصولات تنها از طریق فروشگاه اینترنتی روستاتیش به فروش رسید. یکی از برنامه‌های روستاتیش در ارتباط با گروه بانوک، تقویت مهارت‌های زنان برای مستقل شدن در فروش محصولات است.

شروع فعالیت اقامتگاه و رفت و آمد گردشگران نیز می‌تواند بستری برای فروش حضوری محصولات بانوک فراهم کند.

در حال حاضر یکی از اتاق‌های مدرسه قدیمی به کارگاه گروه صنایع دستی بانوک اختصاص پیدا کرده است و دو شیفت صبح و عصر در روز، به صورت حضوری فعال است.

• در مورد پروژه‌ی آموزشی روستای سید بار

ساخت مدرسه توسط پویش ایران من، یکی از اقدامات با هدف بهبود دسترسی دانش آموزان به آموزش بوده است.

اقدامات صورت گرفته برای دانش آموزان مقطع دبستان در دو سال اخیر، شامل توزیع کتاب کمک آموزشی، توزیع پکیج آموزشی و برگزاری کلاس تقویتی درسی است.

همچنین اقدامات صورت گرفته برای دانش آموزان کنکوری، توزیع پکیج آموزشی و کتاب کمک درسی، برگزاری کلاس‌های تقویتی درسی آنلاین و برگزاری جلسات مشاوره حضوری و آنلاین است.

همچنین تجهیز کتابخانه و سالن مطالعه‌ی دختران و پسران از جمله اقدامات انجام شده است.

برگزاری کلاس زبان برای کودکان و برگزاری کلاس تقویتی درسی برای دانش آموزان کنکوری در سال تحصیلی 99-1400 از طریق صندوق توسعه روستا (فروش محصولات صنایع دستی بانوک) تامین هزینه شده است.

• در مورد پروژه تجهیز اقامتگاه

راه اندازی اقامتگاه در روستای سیدبار از همان ابتدای ساخت مدرسه، با سه هدف یعنی تامین هزینه‌های مدرسه، محل اقامت برای افراد علاقه‌مند به بازدید از مدرسه و فروش محصولات بانوک به صورت حضوری در فروشگاه اقامتگاه، مورد توجه بوده است.

فرایند راه اندازی اقامت‌گاه شامل برگزاری جلسات تسهیلگری، تجهیز اقامت‌گاه و برنامه ریزی شیوه راهبری، تبلیغات و… به صورت مشارکتی توسط روستاتیش در حال انجام و پیگیری است.

• پیوستگی و ارتباط بین پروژه‌های روستای سیدبار

گروه صنایع دستی بانوک به بهبودی وضعیت معیشتی و کسب درآمد خانواده‌ها منجر شده است. از طرف دیگر تشکیل صندوق توسعه روستا و ذخیره‌ی بخشی از سود فروش محصولات بانوک در صندوق توسعه روستا از جمله اقداماتی است که زنان و دختران را نسبت به بهبود وضعیت روستا، حساس کرده است.

در پنج سال گذشته تاکنون، مسائل روستا به صورت مشارکتی اولویت بندی شده‌ و برای آن راهکار ارائه شده است. برای مثال مسئله‌ی زباله‌های روستا، آموزش کودکان و… در جلسات تسهیلگری برگزار شده در روستا و به صورت مشارکتی مشخص شده‌اند و برای اجرای آن‌ها از بودجه‌ی ذخیره شده در صندوق توسعه روستا استفاده شده است.

همچنین بخشی از هزینه‌های ساخت مدرسه سیدبار از طریق فروش محصولات صنایع دستی بانوک، تامین شده است.

فعالیت‌هایی که تاکنون بخشی از هزینه‌های آن با استفاده از صندوق توسعه روستا تامین شده است، شامل موارد زیر است:

• جمع آوری زباله‌های روستا
• ساخت مدرسه روستا
• برگزاری کلاس آموزشی برای کودکان
• برگزاری کلاس تقویتی درسی برای دانش آموزان مقطع دبستان
• برگزاری کلاس تقویتی درسی برای دانش آموزان کنکوری
• برگزاری جلسات مشاوره درسی برای دانش آموزان
• تجهیز و راه اندازی اقامتگاه روستا

در حال حاضر، ساخت اقامتگاه روستا یکی از پروژه‌های فعال روستای سیدبار است. اقامتگاه جزئی از ساختمان مدرسه است و بخشی از هزینه‌های آن از طریق صندوق توسعه روستا تامین می‌شود.

• برنامه‌ی بعدی روستاتیش در روستای سیدبار چیست؟

اولویت روستاتیش در حال حاضر در روستای سیدبار، تجهیز و راه اندازی اقامت‌گاه روستا است. علاوه بر این برگزاری کلاس‌های تقویتی درسی برای دانش آموزان دبستان و متوسطه، برنامه پخش فیلم و کارگاه قصه خوانی به صورت هفتگی و برگزاری کارگاه‌های انگیزشی و مشاوره تحصیلی برای دانش آموزان متوسطه از جمله برنامه‌های در حال اجرا در روستای سید بار است.

برنامه‌ی روستاتیش در طی سه سال آینده، تمرکز بر – است.

اهداف بلند مدت روستاتیش در ارتباط با روستای سیدبار چیست؟

اهداف بلند مدت روستاتیش در ارتباط با روستای سیدبار، شامل توانمند شدن دختران و پسران روستا در بعد فردی و اجتماعی، اثرگذاری جوانان روستا بر بهبود زندگی اهالی روستا و ایجاد تغییر و بهبود تدریجی و پیوسته تا رسیدن به توسعه پایدار است.

• راه‌های حمایت از پروژه‌های روستای سیدبار

خرید محصولات سوزن‌دوزی بانوک یکی از راه‌های موثر برای حمایت از پروژه‌های روستا سیدبار (پروژه‌های آموزشی و اقامت‌گاه) است. چراکه با این روش، علاوه بر حمایت از پروژه‌های توسعه‌ای روستا، باعث بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی زنان روستا نیز می‌شود.

 در صورتی که تمایل دارید به شیوه‌های دیگری برای مثال تجهیز اقامت‌گاه و … از پروژه حمایت کنید، برای کسب اطلاعات بیشتر از طریق ایمیل با ما در ارتباط باشید.